ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ:
ένας 'διαλογικος τόπος'
πολλών φωνών και πολλών οπτικών
ένας 'διαλογικος τόπος'
πολλών φωνών και πολλών οπτικών
M. C. Escher, 'Relativity' (1953)
Ι. ΟΡΓΑΝΩΝΟΝΤΑΣ ΕΝΑ ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
Στις παρακάτω σημειώσεις, που επιδέχονται συμπληρώσεων και διορθώσεων, έχει ληφθεί υπόψη τόσο το παλαιό όσο και το νέο Αναλυτικό Πρόγραμμα για τη διδασκαλία της Λογοτεχνίας στο σχολείο.
Το μάθημα μπορεί να ξεκινήσει με μία αφόρμηση, που μπορεί να είναι:
1) Κριτήρια επιλογής Διδακτικής ενότητας (Περιεχόμενο)
Το μάθημα μπορεί να ξεκινήσει με μία αφόρμηση, που μπορεί να είναι:
- Παρουσίαση διαφανειών με 4-5 φωτογραφίες, σκίτσα, κλπ σχετικά με τον συγγραφέα ή ποιητή ή με το θέμα του κειμένου μας
- Ανάγνωση του κειμένου (ολόκληρου ή αποσπάσματος) ή απαγγελία του ποιήματος από ηλεκτρονικό αρχείο ή CD
- Ακούμε τη μελοποιημένη εκδοχή του ποιήματος και βλέπουμε την οπτικοποιημένη παρουσίασή του (αν υπάρχει) από βιντεάκι στο youtube
- Βλέπουμε σύντομο απόσπασμα από κινηματογραφική/τηλεοπτική μεταφορά ή θεατρική διασκευή του κειμένου
- Παρακολουθούμε συνέντευξη του συγγραφέα-ποιητή που μιλά για το κείμενο-ποίημα από το οπτικο-ακουστικό αρχείο της ΕΡΤ
- Παρακολουθούμε σύντομο βιντεάκι σχετικό με το θέμα του κειμένου μας
*******
Διαλέγουμε μια διδακτική ενότητα με βάση:
(α) το θέμα, έτσι ώστε
- να διερευνήσουμε τη λογοτεχνική επεξεργασία ενός θέματος από έναν συγγραφέα ή να διαβάσουμε συγκριτικά δύο ή περισσότερα ομόθεμα λογοτεχνικά κείμενα, γραμμένα από διαφορετικούς συγγραφείς σε διαφορετικές εποχές
- να γνωρίσουμε μια εποχή ή μια κοινωνία (κείμενο ντοκουμέντο-μαρτυρία – πχ ιστορικό μυθιστόρημα, απομνημονεύματα αγωνιστών, κείμενα νεοελληνικού διαφωτισμού κλπ)
- να δούμε τι ανταπόκριση έχει ένα παλαιότερο κείμενο στον σύγχρονο αναγνώστη
- να δούμε τι ανταπόκριση έχει ένα σύγχρονο κείμενο που αναφέρεται σε ζητήματα του καιρού μας στους νεαρούς αναγνώστες
- να γνωρίσουμε μια εποχή ή μια κοινωνία (κείμενο ντοκουμέντο-μαρτυρία – πχ ιστορικό μυθιστόρημα, απομνημονεύματα αγωνιστών, κείμενα νεοελληνικού διαφωτισμού κλπ)
- να δούμε τι ανταπόκριση έχει ένα παλαιότερο κείμενο στον σύγχρονο αναγνώστη
- να δούμε τι ανταπόκριση έχει ένα σύγχρονο κείμενο που αναφέρεται σε ζητήματα του καιρού μας στους νεαρούς αναγνώστες
(β) το λογοτεχνικό είδος ή το λογοτεχνικό ρεύμα στο οποίο ανήκει (λαϊκό παραμύθι, δημοτικό τραγούδι, επιστολικό μυθιστόρημα, υπερρεαλιστικό ποίημα κλπ) και το οποίο θα εμπεριέχει κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά (αφηγηματικές τεχνικές, γλώσσας, ύφος, κλπ)
(γ) τους λογοτεχνικούς χαρακτήρες (Ζητιάνος, Φόνισσα, κλπ) και τους διαφορετικούς κώδικες αξιών που αντιπροσωπεύονται μέσα στο κείμενο.
Το ίδιο το κείμενο μπορεί να εμπεριέχει πολλαπλές οπτικές γωνίες και στάσεις ζωής
Εμείς ως αναγνώστες μπορούμε να αντιπαραθέσουμε στο κείμενο τη δική μας οπτική.
Επιπλέον, μπορεί να επιλέξουμε κείμενο που προσφέρεται για αξιοποίηση:
- των Τεχνών (πλούσιο σχετικό εικαστικό, φωτογραφικό, κινηματογραφικό, θεατρικό, κλπ υλικό)
- των ΤΠΕ (πλούσιο ηλεκτρονικό υλικό)
- της Περιβαλλοντικής Αγωγής
2) Τι θέλουμε να κάνουμε (Σκοπός & Στόχοι):
Το ίδιο το κείμενο μπορεί να εμπεριέχει πολλαπλές οπτικές γωνίες και στάσεις ζωής
Εμείς ως αναγνώστες μπορούμε να αντιπαραθέσουμε στο κείμενο τη δική μας οπτική.
Επιπλέον, μπορεί να επιλέξουμε κείμενο που προσφέρεται για αξιοποίηση:
- των Τεχνών (πλούσιο σχετικό εικαστικό, φωτογραφικό, κινηματογραφικό, θεατρικό, κλπ υλικό)
- των ΤΠΕ (πλούσιο ηλεκτρονικό υλικό)
- της Περιβαλλοντικής Αγωγής
2) Τι θέλουμε να κάνουμε (Σκοπός & Στόχοι):
Με τη διδασκαλία της λογοτεχνίας (και της συγκεκριμένης διδακτικής ενότητας)
επιδιώκουμε οι μαθητές μας:
Να αγαπήσουν το λογοτεχνικό βιβλίο και να βιώσουν την ανάγνωση της λογοτεχνίας ως απόλαυση, ψυχ-αγωγία και κριτική αγωγή στον πολιτισμό.
Η κριτική στάση απέναντι στα κείμενα θα τους βοηθήσει να αναπτύξουν
κριτική στάση απέναντι σε ζητήματα της προσωπικής και της κοινωνικής τους ζωής.
Ειδικότερα θέλουμε
- Να απολαύσουμε μαζί με τους μαθητές μας το λογοτεχνικό κείμενο (να τους μυήσουμε, όσο είναι δυνατόν, στον μυθοπλαστικό κόσμο της λογοτεχνίας που ‘χτίζεται’ με λέξεις, τεχνικές, κοινωνικές καταστάσεις, ανθρώπινες συμπεριφορές, ιδέες και αξίες)
- Να τους εξοικειώσουμε με την ανάγνωση -ατομική (στο σπίτι) ή δημόσια (στο σχολείο)- που θα μπορούσε να συνοδεύεται και με κατάλληλη μουσική
- Να τους ευαισθητοποιήσουμε σε θέματα ύφους και γλώσσας, μέσα από τον γλωσσικό πλούτο των λογοτεχνικών κειμένων και τη (συχνά) μεταφορική χρήση της γλώσσας
- Να καλλιεργήσουν την κριτική και δημιουργική τους σκέψη
- Να διευρύνουν την εμπειρία τους και να εμπλουτίσουν τον συναισθηματικό τους κόσμο.
Ι.
Επιπλέον, μπορούμε να έχουμε και κάποιον ή κάποιους από τους παρακάτω στόχους:
- Να απολαύσουμε μαζί με τους μαθητές μας το λογοτεχνικό κείμενο (να τους μυήσουμε, όσο είναι δυνατόν, στον μυθοπλαστικό κόσμο της λογοτεχνίας που ‘χτίζεται’ με λέξεις, τεχνικές, κοινωνικές καταστάσεις, ανθρώπινες συμπεριφορές, ιδέες και αξίες)
- Να τους εξοικειώσουμε με την ανάγνωση -ατομική (στο σπίτι) ή δημόσια (στο σχολείο)- που θα μπορούσε να συνοδεύεται και με κατάλληλη μουσική
- Να τους ευαισθητοποιήσουμε σε θέματα ύφους και γλώσσας, μέσα από τον γλωσσικό πλούτο των λογοτεχνικών κειμένων και τη (συχνά) μεταφορική χρήση της γλώσσας
- Να καλλιεργήσουν την κριτική και δημιουργική τους σκέψη
- Να διευρύνουν την εμπειρία τους και να εμπλουτίσουν τον συναισθηματικό τους κόσμο.
Ι.
Επιπλέον, μπορούμε να έχουμε και κάποιον ή κάποιους από τους παρακάτω στόχους:
Επιδιώκουμε οι μαθητές μας
Να αποκτήσουν νέες γνώσεις:
- Να γνωρίσουν το έργο σημαντικών Ελλήνων και ξένων συγγραφέων (κλασικών ή σύγχρονων), με την ιδιαίτερη γλώσσα, ύφος και ιδέες του καθενός που είναι συνάρτηση της εποχής, της προσωπικότητάς τους και της ιδεολογικής τους συγκρότησης
- Να εξοικειωθούν με λογοτεχνικά ρεύματα και κινήματα
Να αποκτήσουν στοιχειώδεις γνώσεις για την εξέλιξη της ελληνικής πεζογραφίας και ποίησης
[γνώσεις για τη λογοτεχνία]
Να αποκτήσουν νέες γνώσεις:
- Να γνωρίσουν το έργο σημαντικών Ελλήνων και ξένων συγγραφέων (κλασικών ή σύγχρονων), με την ιδιαίτερη γλώσσα, ύφος και ιδέες του καθενός που είναι συνάρτηση της εποχής, της προσωπικότητάς τους και της ιδεολογικής τους συγκρότησης
- Να εξοικειωθούν με λογοτεχνικά ρεύματα και κινήματα
Να αποκτήσουν στοιχειώδεις γνώσεις για την εξέλιξη της ελληνικής πεζογραφίας και ποίησης
[γνώσεις για τη λογοτεχνία]
- Να γνωρίσουν μια εποχή ή μια κοινωνία μέσα από τα θέματα, τις αξίες και τις συμπεριφορές που εμπεριέχονται στα λογοτεχνικά κείμενα (κείμενο ντοκουμέντο-μαρτυρία – πχ ιστορικό μυθιστόρημα, απομνημονεύματα αγωνιστών, κείμενα νεοελληνικού διαφωτισμού κλπ)
- Να κατανοήσουν τη διαφορετική επεξεργασία του ίδιου θέματος από άλλον συγγραφέα σε άλλη εποχή.
- Να κατανοήσουν τη διαφορετική επεξεργασία του ίδιου θέματος από άλλον συγγραφέα σε άλλη εποχή.
[γνώσεις για τον κόσμο]
ΙΙ.
Να ασκηθούν μέσω της επιλεκτικής ανάγνωσης στις παρακάτω δεξιότητες:
- Να εντοπίζουν στοιχεία του κειμένου που προσιδιάζουν σε συγκεκριμένο λογοτεχνικό ρεύμα ή λογοτεχνικό κίνημα
- Να εντοπίζουν στοιχεία του κειμένου που συναπαρτίζουν το ύφος, τη γλώσσα, τη θεματολογία, την αφηγηματική οργάνωση, με άλλα λόγια την ‘ποιητική’ ενός συγγραφέα
- Να αναγνωρίζουν μέσα στα κείμενα κοινωνικούς ρόλους, κοινωνικά, εθνικά, πολιτισμικά στερεότυπα και την οπτική γωνία από την οποία μιλά κάποιος (απεικονίσεις άντρα / γυναίκας, εαυτού / Άλλου, κυρίαρχου / κυριαρχούμενου κλπ)
- Να μπορούν να συσχετίζουν θέματα, αξίες και συμπεριφορές στα παλαιότερα κείμενα με ζητήματα και προβλήματα της σύγχρονης εποχής
ΙΙΙ.
- Μέσα από τις διάφορες οπτικές, που εμπεριέχονται σε λογοτεχνικά κείμενα, πάνω σε σύγχρονα αλλά και διαχρονικά ζητήματα και προβλήματα (κοινωνικά, εθνικά, διαπολιτισμικά, κλπ) να κατανοήσουν καλύτερα τον κόσμο και να διαμορφώσουν εθνική, κοινωνική και διαπολιτισμική συνείδηση. Μέσα από τους συγκρουσιακούς κώδικες αξιών των λογοτεχνικών ηρώων να συγκροτήσουν τη δική τους ταυτότητα;
- Να κατανοήσουν την επίδραση που μπορεί να ασκήσει ένα κείμενο στους αναγνώστες του, αναπαράγοντας στερεότυπα ή ανατρέποντας στερεότυπα και προβάλλοντας νέες απόψεις και στάσεις.
- Να κατανοήσουν τη δυναμική λειτουργία του κειμένου (παλαιού ή νέου) στο παρόν και την ανταπόκριση που μπορεί να έχει στον σύγχρονο αναγνώστη.
- Να μπορούν να διαμορφώνουν και να εκφράζουν τη δική τους (κριτική) άποψη για ένα κείμενο (προσωπική, ελεύθερη ‘ανάγνωση’-ερμηνεία του κειμένου)
[στάση-αξίες]
3) Τι μεθοδολογία θα χρησιμοποιήσουμε;
ΙΙ.
Να ασκηθούν μέσω της επιλεκτικής ανάγνωσης στις παρακάτω δεξιότητες:
- Να εντοπίζουν στοιχεία του κειμένου που προσιδιάζουν σε συγκεκριμένο λογοτεχνικό ρεύμα ή λογοτεχνικό κίνημα
- Να εντοπίζουν στοιχεία του κειμένου που συναπαρτίζουν το ύφος, τη γλώσσα, τη θεματολογία, την αφηγηματική οργάνωση, με άλλα λόγια την ‘ποιητική’ ενός συγγραφέα
- Να αναγνωρίζουν μέσα στα κείμενα κοινωνικούς ρόλους, κοινωνικά, εθνικά, πολιτισμικά στερεότυπα και την οπτική γωνία από την οποία μιλά κάποιος (απεικονίσεις άντρα / γυναίκας, εαυτού / Άλλου, κυρίαρχου / κυριαρχούμενου κλπ)
- Να μπορούν να συσχετίζουν θέματα, αξίες και συμπεριφορές στα παλαιότερα κείμενα με ζητήματα και προβλήματα της σύγχρονης εποχής
ΙΙΙ.
- Μέσα από τις διάφορες οπτικές, που εμπεριέχονται σε λογοτεχνικά κείμενα, πάνω σε σύγχρονα αλλά και διαχρονικά ζητήματα και προβλήματα (κοινωνικά, εθνικά, διαπολιτισμικά, κλπ) να κατανοήσουν καλύτερα τον κόσμο και να διαμορφώσουν εθνική, κοινωνική και διαπολιτισμική συνείδηση. Μέσα από τους συγκρουσιακούς κώδικες αξιών των λογοτεχνικών ηρώων να συγκροτήσουν τη δική τους ταυτότητα;
- Να κατανοήσουν την επίδραση που μπορεί να ασκήσει ένα κείμενο στους αναγνώστες του, αναπαράγοντας στερεότυπα ή ανατρέποντας στερεότυπα και προβάλλοντας νέες απόψεις και στάσεις.
- Να κατανοήσουν τη δυναμική λειτουργία του κειμένου (παλαιού ή νέου) στο παρόν και την ανταπόκριση που μπορεί να έχει στον σύγχρονο αναγνώστη.
- Να μπορούν να διαμορφώνουν και να εκφράζουν τη δική τους (κριτική) άποψη για ένα κείμενο (προσωπική, ελεύθερη ‘ανάγνωση’-ερμηνεία του κειμένου)
[στάση-αξίες]
3) Τι μεθοδολογία θα χρησιμοποιήσουμε;
- Διερευνητική-ανακαλυπτική μάθηση
- Ανάπτυξη κριτικής και δημιουργικής σκέψης
- Ομαδοσυνεργατική μέθοδος
Τι εποπτικά μέσα θα χρησιμοποιήσουμε;
- Ανάπτυξη κριτικής και δημιουργικής σκέψης
- Ομαδοσυνεργατική μέθοδος
Τι εποπτικά μέσα θα χρησιμοποιήσουμε;
- Παρουσιάσεις Διαφανειών (ppt)
- Επιλεγμένους ιστότοπους (Ανοιχτά ηλεκτρονικά περιβάλλοντα)
- Λογισμικά σχετικά με τη λογοτεχνία
- Αναγνώσεις ποιημάτων ή κειμένων (υπάρχει ηλεκτρονική τράπεζα δεδομένων στο Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού
→ πώς λειτουργεί το ποίημα-κείμενο στον σύγχρονο αναγνώστη ως κείμενο-γλώσσα και ως γλωσσικό άκουσμα
- Μελοποιήσεις ποιημάτων (διαφορετικές μελοποιήσεις του ίδιου ποιήματος από άλλον συνθέτη ή διαφορετικές ερμηνείες από διαφορετικό ερμηνευτή)
- → πώς λειτουργεί το ποίημα-κείμενο στον σύγχρονο αναγνώστη ως τραγούδι
- Οπτικοποίηση ποιήματος ή κειμένου (με βιντεάκι ή προβολή παρουσίασης σε slideshow)
→ πώς λειτουργεί το ποίημα-κείμενο στον σύγχρονο αναγνώστη ως εικόνα εμπλουτισμένη με λόγο, μουσική και κίνηση; Πώς λειτουργεί το ποίημα-κείμενο ως πολυτροπικό κείμενο;
- Τηλεοπτική ή κινηματογραφική μεταφορά κειμένου
→ πώς λειτουργεί το ποίημα-κείμενο στον σύγχρονο αναγνώστη ως κινηματογραφική ή τηλεοπτικό έργο
- Θεατρική διασκευή κειμένου-ποιήματος
→ πώς λειτουργεί το ποίημα-κείμενο στον σύγχρονο αναγνώστη ως θεατρική αναπαράσταση
4) Πώς θα εμπλέξουμε τους μαθητές;
Θα τους εμπλέξω σε μια διαδικασία διερεύνησης – συνεργατικής μάθησης – δημιουργίας κλπ
- Επιλεγμένους ιστότοπους (Ανοιχτά ηλεκτρονικά περιβάλλοντα)
- Λογισμικά σχετικά με τη λογοτεχνία
- Αναγνώσεις ποιημάτων ή κειμένων (υπάρχει ηλεκτρονική τράπεζα δεδομένων στο Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού
→ πώς λειτουργεί το ποίημα-κείμενο στον σύγχρονο αναγνώστη ως κείμενο-γλώσσα και ως γλωσσικό άκουσμα
- Μελοποιήσεις ποιημάτων (διαφορετικές μελοποιήσεις του ίδιου ποιήματος από άλλον συνθέτη ή διαφορετικές ερμηνείες από διαφορετικό ερμηνευτή)
- → πώς λειτουργεί το ποίημα-κείμενο στον σύγχρονο αναγνώστη ως τραγούδι
- Οπτικοποίηση ποιήματος ή κειμένου (με βιντεάκι ή προβολή παρουσίασης σε slideshow)
→ πώς λειτουργεί το ποίημα-κείμενο στον σύγχρονο αναγνώστη ως εικόνα εμπλουτισμένη με λόγο, μουσική και κίνηση; Πώς λειτουργεί το ποίημα-κείμενο ως πολυτροπικό κείμενο;
- Τηλεοπτική ή κινηματογραφική μεταφορά κειμένου
→ πώς λειτουργεί το ποίημα-κείμενο στον σύγχρονο αναγνώστη ως κινηματογραφική ή τηλεοπτικό έργο
- Θεατρική διασκευή κειμένου-ποιήματος
→ πώς λειτουργεί το ποίημα-κείμενο στον σύγχρονο αναγνώστη ως θεατρική αναπαράσταση
4) Πώς θα εμπλέξουμε τους μαθητές;
Θα τους εμπλέξω σε μια διαδικασία διερεύνησης – συνεργατικής μάθησης – δημιουργίας κλπ
Ομάδες:
Καλό είναι να αναλαμβάνουν συγκεκριμένο και διακριτό έργο με διαφορετικό φύλο εργασίας.
Καλό είναι να αναλαμβάνουν συγκεκριμένο και διακριτό έργο με διαφορετικό φύλο εργασίας.
Φύλλο εργασίας:
Φροντίζουμε οι δραστηριότητες
- να είναι ισοδύναμες στα διαφορετικά φύλλα εργασίας
- να αντιστοιχούν στους στόχους που έχουμε θέσει (γνώσεων, δεξιοτήτων, στάσεων).
Για παράδειγμα θα μπορούσαμε να έχουμε στα φύλλα εργασίας ερωτήσεις που αφορούν
(α) το ίδιο το κείμενο (κειμενοκεντρική προσέγγιση)
Φροντίζουμε οι δραστηριότητες
- να είναι ισοδύναμες στα διαφορετικά φύλλα εργασίας
- να αντιστοιχούν στους στόχους που έχουμε θέσει (γνώσεων, δεξιοτήτων, στάσεων).
Για παράδειγμα θα μπορούσαμε να έχουμε στα φύλλα εργασίας ερωτήσεις που αφορούν
(α) το ίδιο το κείμενο (κειμενοκεντρική προσέγγιση)
[γνώσεις για λογοτεχνία & δεξιότητες]
- το θέμα / τους χαρακτήρες / τις τεχνικές / τον χρόνο, τον χώρο / το ύφος, τη γλώσσα
- εντοπισμός χαρακτηριστικών λογοτεχνικού ρεύματος ή κινήματος
- εντοπισμός παραδοσιακών ή νεωτερικών στοιχείων
(β) εξωκειμενικές πληροφορίες:
- εντοπισμός χαρακτηριστικών λογοτεχνικού ρεύματος ή κινήματος
- εντοπισμός παραδοσιακών ή νεωτερικών στοιχείων
(β) εξωκειμενικές πληροφορίες:
[γνώσεις για κόσμο]
- για τον συγγραφέα
- την εποχή του
- το λογοτεχνικό είδος ή το λογοτεχνικό ρεύμα-κίνημα στο οποίο ανήκει
(γ) συγκρίσεις σε διάφορα επίπεδα:
- την εποχή του
- το λογοτεχνικό είδος ή το λογοτεχνικό ρεύμα-κίνημα στο οποίο ανήκει
(γ) συγκρίσεις σε διάφορα επίπεδα:
(παραγωγή κριτικού λόγου – καλλιέργεια κριτικής σκέψης)
- σύγκριση άλλο κείμενο ομόθεμο άλλου συγγραφέα ή άλλης εποχής
- σύγκριση διαφορετικών αναγνώσεων
- σύγκριση διαφορετικών μελοποιήσεων
- σύγκριση κειμένου και τηλεοπτικής ή κινηματογραφικής μεταφοράς του
- σύγκριση κειμένου με τη θεατρική διασκευή του
[δεξιότητες]
(δ) παραγωγή δημιουργικού λόγου – καλλιέργεια δημιουργικής σκέψης
- σύγκριση διαφορετικών αναγνώσεων
- σύγκριση διαφορετικών μελοποιήσεων
- σύγκριση κειμένου και τηλεοπτικής ή κινηματογραφικής μεταφοράς του
- σύγκριση κειμένου με τη θεατρική διασκευή του
[δεξιότητες]
(δ) παραγωγή δημιουργικού λόγου – καλλιέργεια δημιουργικής σκέψης
και αισθητικής αντίληψης
Ζητούμε από τα παιδιά, αντλώντας έμπνευση από το υπό εξέταση κείμενο ή ποίημα
α) να δημιουργήσουν ένα δικό τους ‘αναλογικό’ κείμενο (δημιουργία ζωγραφιάς, κολλάζ, κόμικ, παρουσίαση διαφανειών (ppt), βιντέακι με οπτικοποίηση του κειμένου ή του ποιήματος και προσθήκη δικής τους μουσικής επιλογής (εφόσον είναι εξοιεκειωμένα με την τεχνολογία)
ή β) προτρέπουμε τα παιδιά να διερευνήσουν τις καλλιτεχνικές τους δυνατότητες
και να δημιουργήσουν ένα δικό τους ποίημα ή το δικό τους ‘γλωσσικό’ κείμενο
(δημιουργική γραφή) παραδοσιακό ή νεωτερικό, ‘σοβαρό ή χιουμοριστικό
[δεξιότητες]
(ε) συσχέτιση-αναλογία με προσωπικά βιώματα των μαθητών και σύνδεση με τη σύγχρονη εποχή [στάσεις]
Ανάλογα με τους μαθητές της τάξης μας και τους στόχους που έχουμε θέσει
(i) είτε η κάθε ομάδα μπορεί να επικεντρωθεί σε έναν από τους παραπάνω τομείς
(ii) είτε κάθε ομάδα να έχει στο φύλλο εργασίας ερωτήσεις, που θα αφορούν όλους
(ε) συσχέτιση-αναλογία με προσωπικά βιώματα των μαθητών και σύνδεση με τη σύγχρονη εποχή [στάσεις]
Ανάλογα με τους μαθητές της τάξης μας και τους στόχους που έχουμε θέσει
(i) είτε η κάθε ομάδα μπορεί να επικεντρωθεί σε έναν από τους παραπάνω τομείς
(ii) είτε κάθε ομάδα να έχει στο φύλλο εργασίας ερωτήσεις, που θα αφορούν όλους
(ή κάποιους από) τους παραπάνω τομείς
(πχ ερώτηση κειμενοκεντρική, εξωκειμενική, δημιουργική,
σχετική με τη σύγχρονη εποχή και το παρόν των παιδιών κλπ)
5) Προτείνουμε κατάλληλο τρόπο αξιολόγησης.
5) Προτείνουμε κατάλληλο τρόπο αξιολόγησης.
-
ατομική / ομαδική
-
αυτο-αξιολόγηση – ετερο-αξιολόγηση
-
διαμορφωτική / τελική
-
αξιολόγηση της διαδικασίας
----------------------------------------------------------------------
ΙΙ. ΘΕΩΡΙΑ – ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ – ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Πίσω από τους στόχους που θέτoυμε υποδηλώνονται διαφορετικές θεωρητικές προσεγγίσεις της λογοτεχνίας
(Ι) Ανάλογα με την έμφαση που δίνουμε κάθε φορά
(σε διαφορετική συνιστώσα της λογοτεχνικής διαδικασίας):
α) ιστορικο-φιλολογική
έμφαση στον συγγραφέα (πομπός) ή στο ιστορικο-κοινωνικό πλαίσιο (περικείμενο)
Θεωρίες-Προσεγγίσεις: Ρομαντικές – Ρητορικές (για τον συγγραφέα)
Κοινωνιοκεντρικές (φεμινιστικές, μαρξιστικές, μετα-αποικιοκρατικές, κλπ)
β) κειμενοκεντρική
έμφαση στο κείμενο (αφήγηση) και στον κώδικα (γλώσσα)
Θεωρίες-Προσεγγίσεις: Δομιστικές-Στρουκτουραλιστικές (αφήγηση, δομή κλπ)
Φορμαλιστικές (γλώσσα, κλπ)
γ) επικοινωνιακή
έμφαση στον αναγνώστη (δέκτης)
Θεωρίες-Προσεγγίσεις: Αναγνωστικές (πχ θεωρία της πρόσληψης)
(ΙΙ) Ανάλογα με την άποψή μας για την ίδια τη λογοτεχνία:
α) Παραδοσιακή προσέγγιση
= το κείμενο ως ‘αντανάκλαση’ και ‘καθρέφτης’ της πραγματικότητας
Έμφαση στην εξωτερική πραγματικότητα
Η λογοτεχνία μας μεταφέρει γνώση για τον κόσμο
Το λογοτεχνικό κείμενο θεωρείται ‘αντανάκλαση’ και ‘καθρέφτης’ της εξωτερικής (ιστορικής, κοινωνικής) πραγματικότητας (περιγραφές τόπων-προσώπων, εξωτερική δράση), που δε διαμεσολαβείται ούτε από τη γλώσσα (ένα διαφανές μέσο που ‘καθρεφτίζει’ τα πράγματα) ούτε από τον συγγραφέα του (ιδεολογική θέση, κοινωνική προέλευση, φύλο, εθνότητα κλπ) ούτε από το αναγνωστικό κοινό που το προσλαμβάνει.
Συναισθηματική ταύτιση του αναγνώστη με αυτά που διαβάζει.
Χαρακτηριστικό λογοτεχνικό ρεύμα: Ρεαλισμός, Νατουραλισμός (19ος αι).
β) Μοντέρνα προσέγγιση
= το κείμενο ως έκφραση της υποκειμενικότητας του συγγραφέα
Έμφαση στην εσωτερική πραγματικότητα-εμπειρία
Η λογοτεχνία μας μεταφέρει την εσωτερική γνώση-αλήθεια για τον εαυτό
Το λογοτεχνικό κείμενο (και η γλώσσα) θεωρείται ένα ‘πρίσμα’ που διαμεσολαβεί και παρουσιάζει την ‘πραγματικότητα’ διαθλασμένη, αλλοιωμένη. Επιχειρείται η καταγραφή της (ροής της) συνείδησης ακόμη και του ‘ασυνείδητου’, μέσω ποικίλων τεχνικών (πχ αυτόματη γραφή, εσωτερικός μονόλογος, κλπ)
Ο αναγνώστης προσπαθεί να αποκωδικοποιήσει το ‘δύσκολο’ κείμενο.
Χαρακτηριστικό λογοτεχνικό ρεύμα: Μοντερνισμός, Πρωτοπορία, Υπερρεαλισμός (αρχές 20ου αι)
γ) Μεταμοντέρνα προσέγγιση
= το κείμενο ως ‘κατασκευή’ (γλωσσική-αφηγηματική, ιδεολογική)
Η λογοτεχνία είναι μία από τις πολλές ‘αφηγήσεις’ για τον κόσμο
(‘αφήγηση’ και ‘κατασκευή’ είναι ακόμη και η Ιστορία ακόμη και ο Εαυτός μας)
Η λογοτεχνία συνιστά μια μορφή ‘αφήγησης’ και ‘(ανα)κατασκευής’ της ‘πραγματικότητας’ και προβάλλεται ως τέτοια μέσα στο ίδιο το κείμενο
Αποστασιοποίηση του αναγνώστηκαι κριτική στάση απέναντι σε αυτό που διαβάζει.
Καλλιέργεια κριτικής στάσης απέναντι
- στο κείμενο (τα θέματα που θίγονται και τις αξίες που εμπεριέχονται σε αυτό)
- στον συγγραφέα (στις ενδεχόμενες ιδεολογικές τοποθετήσεις, προκαταλήψεις κλπ)
- και στις έως τώρα αναγνώσεις (ακόμη και στη δική μας υποκειμενική ανάγνωση)
Έτσι, κάνουμε λόγο για την ιστορικότητα του συγγραφέα, του κειμένου και του αναγνώστη.
Χαρακτηριστικό λογοτεχνικό ρεύμα: Μεταμοντερνισμός
(ΙΙΙ) Ανάλογα με την εκπαιδευτική πρακτική που χρησιμοποιούμε:
α) Παραδοσιακή προσέγγιση
- Έμφαση στα κλασικά έργα των μεγάλων συγγραφέων. (‘Λογοτεχνικός κανόνας’ έργων, συγγραφέων και λογοτεχνικών ειδών)
- Διδακτικό εγχειρίδιο (ανθολόγιο κειμένων) με χρονολογική σειρά των έργων.
- Ο δάσκαλος παρουσιάζει τη ‘σωστή’ (και ίσως μοναδική) ερμηνεία του κειμένου στους μαθητές, αναζητώντας συχνά τη σημασία (ερμηνεία-περιεχόμενο) που ο ίδιος ο συγγραφέας θέλησε να δώσει στο έργο του.
- Ο μαθητής ‘μαθαίνει’ (αποστηθίζει) την ερμηνεία που του προσφέρει έτοιμη ο δάσκαλος.
- Το νόημα του κειμένου το ‘αποφασίζει’ (το ‘δίνει’) ο συγγραφέας.
β) Πλουραλιστική (Μοντέρνα) προσέγγιση
- Έμφαση σε ‘δύσκολα’ έργα (σύγχρονα ή και παλαιότερα) με νεωτερικά στοιχεία (πχ χρήση ιδιαίτερα ‘ποιητικής’ γλώσσας, ‘αφηγηματικά’ κενά, κλπ).
- Ο δάσκαλος παρουσιάζει τη συνθετότητα του κειμένου ως δομή-αφήγηση και ως γλώσσα και κάποια ερμηνευτικά ‘κλειδιά’, που βοηθούν στην αποκωδικοποίησή του.
- Υπάρχει δυνατότητα πολλαπλών οπτικών – προσεγγίσεων
- Το νόημα υπάρχει μέσα στο κείμενο.
γ) Κριτική (Μεταμοντέρνα προσέγγιση)
- Παρουσιάζονται τόσο έργα ‘κλασικά’ όσο και έργα σύγχρονα ή λιγότερα γνωστά και προβεβλημένα, που ανταποκρίνονται όμως στις προσλαμβάνουσες και στα ενδιαφέροντα των μαθητών (διεύρυνση του λογοτεχνικού κανόνα σε επίπεδο νέων ή άγνωστων συγγραφέων, έργων και λογοτεχνικών ειδών, που θεωρούνται παραλογοτεχνία, όπως για παράδειγμα το κόμικ.)
- Ο μαθητής μαθαίνει να εκφράζει την προσωπική του άποψη (ερμηνεία) για το κείμενο.
- Το νόημα στο κείμενο το δίνει ο μαθητής. (Ο μαθητής-αναγνώστης)
- Δίνεται η ευκαιρία στον μαθητή με βάση το κείμενο να εκφράσει τον δικό του δημιουργικό ή καλλιτεχνικό λόγο (Ο μαθητής-συγγραφέας).
----------------------------------------------------------------------
ΙΙI. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Αποστολίδου, Β., Καπλάνη, Β. & Χοντολίδου, Ε. (επιμ.). 2000. Διαβάζοντας λογοτεχνία στο σχολείο… Μια νέα πρόταση διδασκαλίας. Αθήνα. Τυπωθήτω – Γιώργος Δαρδανός.
- Αποστολίδου, Β. & Χοντολίδου, Ε. (επιμ.). 2002. Λογοτεχνία και εκπαίδευση. Αθήνα: Τυπωθήτω – Γιώργος Δαρδανός.
- Βακαλούδη, Α. 2003. Διδάσκοντας και Μαθαίνοντας με τις Νέες Τεχνολογίες: Θεωρία και Πράξη. Αθήνα. Πατάκης.
- Γιαννακοπούλου, Ε. 2006. Σχεδιασµός Διδακτικής Ενότητας, Πρόγραµµα Εκπαίδευσης Εκπαιδευτών, τόµος ΙΙI. Αθήνα. ΕΚΕΠΙΣ.
- Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγράμματος Σπουδών Νεοελληνικής Λογοτεχνίας για το Γυμνάσιο. (Παλαιό Αναλυτικό Πρόγραμμα ΑΠΣ-ΔΕΠΠΣ)
- Επιμορφωτικό υλικό για την εκπαίδευση των Επιμορφωτών στα Πανεπιστημιακά Κέντρα Επιμόρφωσης. Τεύχος 3: Κλάδος ΠΕ02. 2011. Πάτρα. Ι.Τ.Υ. & Υπουργείο Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης & Θρησκευμάτων.
- Πρόγραμμα Σπουδών για τη Διδασκαλία της Νεοελληνικής Γλώσσας και της Λογοτεχνίας στο Γυμνάσιο. 2011. Αθήνα. Υπουργείο Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης & Θρησκευμάτων (Νέο Αναλυτικό Πρόγραμμα)
- Πρόγραμμα Σπουδών για τη Διδασκαλία της Λογοτεχνίας στην Υποχρεωτική Εκπαίδευση. Οδηγός για τον Εκπαιδευτικό. 2011. Αθήνα. Υπουργείο Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης & Θρησκευμάτων. (Οδηγός για τον Εκπαιδευτικό για το Νέο Αναλυτικό Πρόγραμμα)
- Κουτσογιάννης, Δ. 2011α. Εφηβικές Πρακτικές ψηφιακού γραμματισμού και ταυτότητες, Θεσσαλονίκη: Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας.
- Κουτσογιάννης, Δ. 2011β. “Σενάρια: δομή και αξιολόγηση εκπαιδευτικών σεναρίων”. Στο Επιμορφωτικό υλικό για την εκπαίδευση των Επιμορφωτών στα Πανεπιστημιακά Κέντρα Επιμόρφωσης. Τεύχος 3: Κλάδος ΠΕ02. 2011. Πάτρα. Ι.Τ.Υ. & Υπουργείο Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης & Θρησκευμάτων, 360-404.
- Κουτσογιάννης, Δ. & Αραποπούλου, Μ. (επιμ.). 2009. Γραμματισμός, νέες τεχνολογίες και εκπαίδευση: όψεις του τοπικού και του παγκόσμιου, Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Ζήτη.
- Ματσαγγούρας, Η. 2008. Ομαδοσυνεργατική διδασκαλία και μάθηση. Αθήνα. Εκδόσεις Γρηγόρη.
- Μαυροσκούφης, Δ. & Μυρογιάννη, Ε. 2004. Φιλόλογοι στον Υπολογιστή. Αθήνα. Καλειδοσκόποιο.
- Μείζον Πρόγραμμα Επιμόρφωσης. Βασικό επιμορφωτικό υλικό: Τόμος Α΄ Γενικό Μέρος. 2011. Αθήνα. Παιδαγωγικό Ινστιτούτο.
- Μείζον Πρόγραμμα Επιμόρφωσης. Βασικό επιμορφωτικό υλικό: Τόμος Β΄ Ειδικό Μέρος: Φιλόλογοι. 2011. Αθήνα. Παιδαγωγικό Ινστιτούτο.
- Μείζον Πρόγραμμα Επιμόρφωσης. Βασικό επιμορφωτικό υλικό: Τόμος Γ΄ Αξιοποίηση των Τεχνών στην Εκπαίδευση. 2011. Αθήνα. Παιδαγωγικό Ινστιτούτο.
- Μείζον Πρόγραμμα Επιμόρφωσης. Βασικό επιμορφωτικό υλικό: Τόμος Δ΄ Θέματα αξιοποίησης της ομάδας στη σχολική τάξη. 2011. Αθήνα. Παιδαγωγικό Ινστιτούτο.
- Μείζον Πρόγραμμα Επιμόρφωσης. Βασικό επιμορφωτικό υλικό: Τόμος Ε΄ Πολιτιστικά Προγράμματα. 2011. Αθήνα. Παιδαγωγικό Ινστιτούτο.
- Νικολαΐδου, Σ. 2009. Λογοτεχνία και Νέες Τεχνολογίες: Από τη θεωρία στη διδακτική πράξη. Αθήνα. Κέδρος.
- Νικολαΐδου, Σ. & Γιακουμάτου, Τ. 2001. Διαδίκτυο και Διδασκαλία. Ένας οδηγός για κάθε ενδιαφερόμενο και πολλές προτάσεις για τους φιλολόγους. Αθήνα. Εκδόσεις Κέδρο
- Τουλούμης Κοσμάς. 2004. Διδάσκοντας για το παρ(ελθ)όν. Η αρχαιολογία στην μέση εκπαίδευση. Θεσσαλονίκη. Εκδ. Ζήτη.
Οι παραπάνω σημειώσεις σε αρχείο Word
υπάρχουν ΕΔΩ!
Δημιουργία και Επιμέλεια Υλικού: Φιλοθέη Κολίτση
---------------------------------------------------------
ΙΙΙ. ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ
(α)
Καλές Πρακτικές που αφορούν τη διδασκαλία της Λογοτεχνίας
και προτείνονται από
το Μείζον Πρόγραμμα Επιμόρφωσης
(διαφορετικές από το υλικό που πήραμε)
Για να τις δείτε πατήστε ΕΔΩ!
(β)
Ενδιαφέρουσες διδακτικές προτάσεις για το μάθημα της Λογοτεχνίας
με αξιόλογες προβολές παρουσιάσεων και εικαστικό υλικό
από το Πειραματικό Γενικό Λύκειο Αναβρύτων.
Για να τις δείτε πατήστε ΕΔΩ!
(γ)
Διδακτικές προτάσεις για τη διδασκαλία του μαθήματος της λογοτεχνίας
από την ιστοσελίδα του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου.
Για να τα δείτε πατήστε ΕΔΩ!
(δ)
Υποστηρικτικό Υλικό για το μάθημα της Λογοτεχνίας
από την ιστοσελίδα του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Κύπρου
Για να τα δείτε πατήστε ΕΔΩ!
---------------------------------------------------------
ΙV. ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
(ΜΕ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ)
(α)
"Διδακτική Φιλολογικών Μαθημάτων"
Διάφορες μελέτες μεταξύ των οποίων ενδιαφέρον παρουσιάζει η ακόλουθη:
Χριστίνα Αργυροπούλου
[σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου]
"Η διδασκαλία της λογοτεχνίας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση
μέσα από διάφορες μαθητοκεντρικές πρακτικές
με ενδεικτικά διδακτικά παραδείγματα"
Για να τις δείτε πατήστε ΕΔΩ
(β)
Χριστίνα Αργυροπούλου
[σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου]
"Η διδασκαλία της λογοτεχνίας στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο"
(Προβολή Παρουσιάσεων)
Για να το δείτε πατήστε ΕΔΩ!
(γ)
Τίνα Χρηστίδη,
"Διαβάζω Μπόρχες και Γράφω:
Μια Διδακτική ΤΠ(e-)ρόταση Δημιουργικής Γράφης"
Για να το δείτε πατήστε ΕΔΩ!
(δ)
Μαρία Νέζη,
"Νέες Τεχνολογίες και διδασκαλία της λογοτεχνιας"
Για να το δείτε πατήστε ΕΔΩ!
(ε)
(στ)
Ελένη Χοντολίδου
"Ταυτότητες και Λογοτεχνία στο σχολείο"
[Κλειδιά και Αντικλείδια]
(ΥΠΕΠΘ, Πανεπιστήμιο Αθηνών, 2003)
Για να το δείτε πατήστε ΕΔΩ!
---------------------------------------------------------
V. ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
http://www.ekebi.gr/
Ε.ΚΕ.ΒΙ. (Εθνικό Κέντρο Βιβλίου) → Προώθηση της Ανάγνωσης → Αφιερώματα σε Μεγάλους Λογοτέχνες
http://www.ekebi.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=NODE&cnode=200
Ε.ΚΕ.ΒΙ. → Αφιερώματα σε μεγάλους λογοτέχνες
2011 Οδυσσέας Ελύτης
2010 Νίκος Καββαδίας
2010 Στρατής Τσίρκας
2009 Γιάννης Ρίτσος
2008 Ν. Γ. Πεντζίκης
2008 Μ. Καραγάτσης
2007 Νίκος Εγγονόπουλος
2006 Νίκος Καββαδίας
2005 Γιώργος Θεοτοκάς
2004 Νίκος Καζαντζάκης
2003 Κωστής Παλαμάς
2001 Ανδρέας Εμπειρίκος
2001 Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης
2001 Άγγελος Σικελιανός
2000 Γιώργος Σεφέρης
2007 Νίκος Εγγονόπουλος
2006 Νίκος Καββαδίας
2005 Γιώργος Θεοτοκάς
2004 Νίκος Καζαντζάκης
2003 Κωστής Παλαμάς
2001 Ανδρέας Εμπειρίκος
2001 Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης
2001 Άγγελος Σικελιανός
2000 Γιώργος Σεφέρης
http://www.greece2001.gr/13.html
Νέοι δρόμοι για την Ιθάκη: Σύγχρονοι Έλληνες Συγγραφείς
(Ελλάδα: Τιμώμενη χώρα στην έκθεση βιβλίου Φρανκφούρτης 2001)
Νέοι δρόμοι για την Ιθάκη: Σύγχρονοι Έλληνες Συγγραφείς
(Ελλάδα: Τιμώμενη χώρα στην έκθεση βιβλίου Φρανκφούρτης 2001)
http://nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1963/index.html
Γιώργος Σεφέρης
H σελίδα του Iδρύματος Nομπέλ για το βραβείο λογοτεχνίας του 1963
http://nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1979/
Οδυσσέας Ελύτης
H σελίδα του Iδρύματος Nομπέλ για το βραβείο λογοτεχνίας του 1979
http://www.primedu.uoa.gr/epet/index.html
Παιδική Λογοτεχνία
---------------------------------------------------------
Ιστοσελίδα της Αναστασίας Βακαλούδη
με πλούσιο υλικό και πολλούς συνδέσμους
Για να τη δείτε πατήστε ΕΔΩ!
---------------------------------------------------------
Ιστοσελίδα της Τερέζας Γιακουμάτου
με θεωρητικές απόψεις και διδακτικές προτάσεις
για τη Λογοτεχνία
---------------------------------------------------------
VΙ. ΥΠΕΡΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
Σοφία Νικολαΐδου
"Ο Πλανήτης Πρέσπα είναι ένα διαδικτυακό κέρασμα. Μια μικρή γεύση από το ομότιτλο μυθιστόρημα, το οποίο πρόκειται να κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Κέδρος τον Απρίλιο του 2002. Στη διαδικτυακή του εκδοχή, το κείμενο είναι σκηνοθετημένο «υπερλογοτεχνικά», που θα πει ότι ακολουθεί τη λογική των υπερδεσμών. Όταν εισέρχεσαι στο βιβλίο, βλέπεις τις εικόνες επτά πλανητών. Μπορείς να ξεκινήσεις από όποιον πλανήτη θέλεις. Κάνεις κλικ και μπαίνεις απευθείας στο κείμενο, διαλέγεις την αναγνωστική σου διαδρομή και προχωράς. Βαδίζεις στα μονοπάτια των υπερδεσμών. Στην ανοιχτή οθόνη κάποιες λέξεις έχουν το ασημογκρί χρώμα που δηλώνει πως είναι «περάσματα». Αν τις επιλέξεις, «περνάς» άλλοτε σε διαφορετικές σελίδες του κειμένου, άλλοτε σε παιχνίδια ήχου και προφοράς των επιλεγμένων λέξεων. Διαλέγεις, κατά τα γούστα της στιγμής. Τα κουμπιά του φυλλομετρητή (πίσω, μπρος) και ορισμένα εικονίδια είναι, μαζί με τους δεσμούς, οι τρόποι να πηγαινοέρχεσαι στο κείμενο.
Θα σου πρότεινα, πριν ξεκινήσεις την περιήγηση στον Πλανήτη Πρέσπα, να διαβάσεις την «ιστορία» του βιβλίου. Έτσι θα έχεις έναν μπούσουλα. Μπορείς να τον κρατήσεις στο ταξίδι σου ή να τον αφήσεις παραπέρα. Οι υπερδεσμοί σε μετακινούν από τη σύγχρονη εποχή στο βυζάντιο και από τον ανασκαφικό χώρο της Πρέσπας στον μικρόκοσμο των μικροβίων. Κάθε πλανήτης περιλαμβάνει και μια διαφορετική όψη της ιστορίας. Όμως, μην ξεχνάς: αυτό δεν είναι παρά ένα διαδικτυακό σοκολατάκι. Συναιρεί λίγα και μικρά αποσπάσματα από το σύνολο του βιβλίου που πρόκειται να εκδοθεί. Εδώ, εσύ ταιριάζεις τα κομμάτια."
Για να περιηγηθείτε στο υπερκείμενο πατήστε ΕΔΩ!
---------------------------------------------------------
Michael Joyce
Από τα πιο γνωστά υπερκείμενα στον κόσμο
Για να περιηγηθείτε στο κείμενο πατήστε ΕΔΩ!
---------------------------------------------------------
VΙΙ. ΒΙΒΛΙΑ (α)
ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ
Β. Αποστολίδου, Β. Καπλάνη, Ε. Χοντολίδου
(Ομάδα Έρευνας για τη Διδασκαλία της Λογοτεχνίας)
"Διαβάζοντας Λογοτεχνία στο Σχολείο:
Μια Νέα Πρόταση Διδασκαλίας"
(Αθήνα, Τυπωθήτω, 2000)
Στο βιβλίο αυτό προτείνεται ένα νέο πρόγραμμα διδασκαλίας της λογοτεχνίας για όλες της τάξεις του Δημοτικού, του Γυμνασίου και του Λυκείου. Πρόκειται για μια ολοκληρωμένη πρόταση προς την εκπαιδευτική κοινότητα, νέα ως προς τη φιλοσοφία, το περιεχόμενο και τον τρόπο διδασκαλίας αυτού του τόσο ιδιόμορφου και γοητευτικού αντικειμένου, της λογοτεχνίας.
Τα μέλη της ομάδας έρευνας για τη διδασκαλία της Λογοτεχνίας: Βενετία Αποστολίδου, Βικτωρία Καπλάνη, Λίνα Κουντουρά, Γρηγόρης Πασχαλίδης, Αντιγόνη Τσαρμποπούλου, Ελένη Χοντολίδου.
Τα μέλη της ομάδας έρευνας για τη διδασκαλία της Λογοτεχνίας: Βενετία Αποστολίδου, Βικτωρία Καπλάνη, Λίνα Κουντουρά, Γρηγόρης Πασχαλίδης, Αντιγόνη Τσαρμποπούλου, Ελένη Χοντολίδου.
---------------------------------------------------------
VΙΙ. ΒΙΒΛΙΑ (β)
ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ
& ΤΙΣ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ
Σοφία Νικολαΐδου
"Λογοτεχνία και Νέες Τεχνολογίες:
Από τη θεωρία στη διδακτική πράξη
(Αθήνα, Κέδρος, 2009)
Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζεται με απλό αλλά επιστημονικά έγκυρο τρόπο η αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών στη διδασκαλία της λογοτεχνίας.
Ειδικότερα περιλαμβάνει:
- σύντομη αλλά ουσιαστική επισκόπηση της διδασκαλίας της λογοτεχνίας με την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών στο αγγλικό και αμερικανικό εκπαιδευτικό σύστημα
- τρόπους ένταξης των νέων τεχνολογιών στη διδασκαλία της λογοτεχνίας στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα
- νέα δεδομένα που δημιουργούνται για τη συγγραφή, την πρόσληψη και τη διδασκαλία της λογοτεχνίας με την εισαγωγή των νέων τεχνολογιών
- τις διαπιστώσεις που προκύπτουν από τη διδασκαλία της λογοτεχνίας με τη χρήση νέων τεχνολογιών σε ελληνόφωνους και αγγλόφωνους εκπαιδευτικούς κόμβους
- προτάσεις για τη διδασκαλία της λογοτεχνίας με τη χρήση τεχνολογίας
- πέντε σενάρια διδασκαλίας της λογοτεχνίας στη σχολική τάξη, που συνοδεύονται από φύλλα εργασίας των μαθητών
- παράρτημα που περιέχει αγγλόφωνους και ελληνόφωνους εκπαιδευτικούς κόμβους, καθώς και φύλλο αξιολόγησης εκπαιδευτικών κόμβων.
---------------------------------------------------------
Δ. Μαυροσκούφης & Ε. Μυρογιάννη
"Φιλόλογοι στον Υπολογιστή"
(Αθήνα, Καλειδοσκόποιο, 2004)
Το βιβλίο "Φιλόλογοι στον υπολογιστή" είναι, στο μεγαλύτερο μέρος του, καρπός της ενδοσχολικής επιμόρφωσης φιλολόγων στις Τεχνολογίες της Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) που λειτούργησε το σχολικό έτος 2002-2003 στο Εργαστήριο Πληροφορικής του 150υ Γυμνασίου Θεσσαλονίκης.
Περιέχονται πληροφορίες σχετικές με τις συνθήκες κάτω από τις οποίες λειτούργησε η ενδοσχολική επιμόρφωση, τους εκπαιδευτικούς που συμμετείχαν, τον τρόπο εργασίας και το εκπαιδευτικό υλικό που χρησιμοποιήθηκε.
Ακόμη, περιέχονται 15 διδακτικές προτάσεις, τις οποίες δημιούργησαν, εφάρμοσαν και αξιολόγησαν φιλόλογοι που επιμορφώθηκαν. Οι προτάσεις είναι χωρισμένες κατά διδακτικό αντικείμενο: Νεοελληνική Γλώσσα, Νεοελληνική Λογοτεχνία, Ιστορία και Αρχαία Ελληνική Γραμματεία. Κάθε ομάδας προτάσεων, προηγείται ένα θεωρητικό κείμενο, που οριοθετεί τη χρήση των ΤΠΕ στη διδασκαλία του αντίστοιχου διδακτικού αντικειμένου.
Το βιβλίο απευθύνεται σε φιλολόγους της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που θα ήθελαν να εντάξουν στη διδασκαλία τους τις ΤΠΕ, αλλά και σε ερευνητές που ασχολούνται με την ενδοσχολική επιμόρφωση, την επιμόρφωση ενηλίκων ή τη χρήση των ΤΠΕ στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα.
---------------------------------------------------------
Αναστασία Βακαλούδη
"Διδάσκοντας και Μαθαίνοντας με τις Νέες Τεχνολογίες:
Θεωρία και Πράξη"
(Αθήνα, Πατάκης, 2003)
Μέσα από την υλοποίηση του διδακτικού υλικού που περιλαμβάνεται στο παρόν βιβλίο, διδάσκοντες και διδασκόμενοι εξοικειώνονται με όλες τις δυνατότητες των Νέων Τεχνολογιών (υπολογιστικών και διαδικτυακών). Ιδιαίτερα οι μαθητές εξοικειώνονται με τρόπο φυσιολογικό, απόλυτα προσαρμοσμένο στη ζωή τους και σε όλες τις δραστηριότητές τους. Έτσι προετοιμάζονται απολύτως ομαλά και λειτουργικά για την τεχνολογική κοινωνία της πληροφορίας και επικοινωνίας, στην οποία θα ζήσουν και στις απαιτήσεις της οποίας θα πρέπει να αντεπεξέλθουν επιτυχώς.
Το παρόν βιβλίο αποτελείται από τέσσερα μέρη. Το πρώτο μέρος περιλαμβάνει μια εκτεταμένη εισαγωγή για την ουσιαστική συμβολή των Νέων Τεχνολογιών στην υλοποίηση των νέων διδακτικών και παιδαγωγικών μεθόδων. Στο δεύτερο μέρος περιλαμβάνονται ποικίλα διαθεματικά διδακτικά σενάρια που αξιοποιούν όλες τις δυνατότητες των Νέων Τεχνολογιών (υπολογιστικών και διαδικτυακών).
Στο τρίτο μέρος υπάρχει ένα αναλυτικό παράδειγμα που καθοδηγεί τους ενδιαφερόμενους (διδάσκοντες και διδασκόμενους) στο πως να κατασκευάσουν πρωτότυπα διαθεματικά μαθήματα με προοπτικές λογισμικού και συνδυασμό δραστηριοτήτων, αξιοποιώντας όλες τις δυνατότητες των Νέων Τεχνολογιών (υπολογιστικών και διαδικτυακών).
Στο τέταρτο μέρος παρατίθενται δύο διδακτικές προτάσεις στην αγγλική γλώσσα. Σε όλο το διδακτικό υλικό περιλαμβάνονται: έρευνα μέσω του Ιnternet, επικοινωνία μέσω του ενδοσχολικού δικτύου ή του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, αξιοποίηση των βασικών εργαλείων Πληροφορικής και λογισμικού ειδικής χρήσης για την εκπόνηση εργασιών.
Το παρόν βιβλίο αποτελείται από τέσσερα μέρη. Το πρώτο μέρος περιλαμβάνει μια εκτεταμένη εισαγωγή για την ουσιαστική συμβολή των Νέων Τεχνολογιών στην υλοποίηση των νέων διδακτικών και παιδαγωγικών μεθόδων. Στο δεύτερο μέρος περιλαμβάνονται ποικίλα διαθεματικά διδακτικά σενάρια που αξιοποιούν όλες τις δυνατότητες των Νέων Τεχνολογιών (υπολογιστικών και διαδικτυακών).
Στο τρίτο μέρος υπάρχει ένα αναλυτικό παράδειγμα που καθοδηγεί τους ενδιαφερόμενους (διδάσκοντες και διδασκόμενους) στο πως να κατασκευάσουν πρωτότυπα διαθεματικά μαθήματα με προοπτικές λογισμικού και συνδυασμό δραστηριοτήτων, αξιοποιώντας όλες τις δυνατότητες των Νέων Τεχνολογιών (υπολογιστικών και διαδικτυακών).
Στο τέταρτο μέρος παρατίθενται δύο διδακτικές προτάσεις στην αγγλική γλώσσα. Σε όλο το διδακτικό υλικό περιλαμβάνονται: έρευνα μέσω του Ιnternet, επικοινωνία μέσω του ενδοσχολικού δικτύου ή του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, αξιοποίηση των βασικών εργαλείων Πληροφορικής και λογισμικού ειδικής χρήσης για την εκπόνηση εργασιών.
---------------------------------------------------------
VΙΙI. SLIDESHOW
ΤΠΕ & ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
Άννα Μπουκουβάλα
View more presentations from annboukou
---------------------------------------------------------
Τάσος Μάτος
---------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------
Επιλογή και Επιμέλεια Υλικού: Φιλοθέη Κολίτση
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου